LHBTIQ+ representatie in de media / deel 1

IMG_8243

In de tram hoorde ik iemand zeggen ‘dat er nu wel érg veel roze content op Netflix verscheen.’ Niet dat het erg was natuurlijk, maar het begon een beetje op te vallen, zeg maar. Lieverd, dacht ik, je snapt het nog niet helemaal. Laat ik het uitleggen: er kan nooit genoeg LHBTIQ+ content verschijnen om ook maar in de búúrt te komen van een equivalent van alle heteronormatieve content die er in de wereld is. Dat het je begint op te vallen is een goed teken, maar het is ook nog maar het begin van iets heel groots dat nog moet gebeuren.

Heterocontent is overal. Het is in alle boeken, in alle songteksten, in alle reclames, in alle films en series. Het algemeen heersend wereldbeeld is heteronormatief en binair (man/vrouw) – mijn persoonlijke wereldbeeld is totaal anders en ik herken het nog maar in zo’n tien tot twintig procent van alles dat ik dagelijks lees, kijk en luister.

Om je een voorbeeld te geven – of misschien om je gerust te stellen, wil ik je iets vertellen over een nieuwe serie op Netflix die ‘Dating around’ heet. We zien iedere aflevering één vrijgezel die vijf eerste dates en één tweede date heeft. Het is een leuk format en Netflix heeft zijn best gedaan: we zien mensen van kleur, we zien mensen van verschillende leeftijden, er is een aflevering over een gayman en er is een lesbische aflevering. Vier van de zes afleveringen zijn straight georiënteerd. Daarvan gaat één aflevering over oudere (hetero-)mensen, wat ik heel erg geweldig vind, want ook op leeftijd wordt gediscrimineerd, maar de andere afleveringen gaan over mensen die mijns inziens in niks afwijken van ‘de norm.’ Dat wil zeggen: hetero, cisgendered, conventioneel mooi en hoogopgeleid. 

Hoewel ik Dating around met veel plezier heb gekeken, hoop ik als queer persoon op een tweede seizoen met non-binaire mensen, transmensen, biseksuele mensen, mensen in rolstoelen, dikke mensen en jonge mensen die met oudere mensen daten. Als Netflix dan nog zin heeft in een seizoen drie, dan moeten we er misschien maar een polyseizoen van maken. Ik zie dan voor me dat je twee of drie mensen mag kiezen voor een tweede date, in plaats van één. En misschien willen die mensen elkaar dan ook wel leren kennen, zodat het één groot gezellig feestje wordt. Ja, ik wil gewoon alles. Alles is toevallig mijn lievelingssmaak. Wat ik vooral wil zeggen is: twee gay-afleveringen maakt nog geen inclusief programma en wie denkt dat het ‘nu wel regenbogerig genoeg’ is, heeft het, sorry dat ik het zeg, helemaal mis. 

Onlangs keek ik de serie Sex Education (tevens op Netflix) en terwijl ik keek kon ik niet stoppen met denken: ‘had ik dit maar gehad toen ik zestien was.’ Hoe er in deze serie zo natuurlijk wordt omgegaan met allerhande LHBTIQ+ personages is voor mij misschien nog wel van groter belang dan hoe er open over seks wordt gepraat – wat ik, natuurlijk, óók heel belangrijk vind. Naast vermakelijk is deze serie ook heel leerzaam, zeker voor een kijker van een jaar of vijftien, zestien.

Ik denk terug aan toen ik die leeftijd had en denk dan aan een highschoolserie als Dawson’s Creek (wie kent het nog?) die ik voornamelijk graag keek omdat er jongens waren die met elkaar zoenden en daar werd ik toen altijd al heel warm van. Het waren dan helaas voor mij geen meisjes, maar het waren tenminste ook niet alleen maar heterojongeren en dat gaf me hoop. Verder vond ik de serie niet heel erg boeiend, maar je deed het er maar mee.

Overigens, dat gevoel heb ik nog steeds wel eens. Het feit dat ik de hemeltergend slechte film ‘Below your mouth’ nu twee of misschien al drie keer heb gekeken, zegt wel genoeg. Uit eigen verkiezing zou ik echt niet zo’n armetierige film kijken – maar ik wil ook wel eens een hete lesbische seksscène zien en er staat nu eenmaal niks beters op Netflix. Maar dit even terzijde. 

Terug naar de excuushomo’s: wat Sex  Education heel erg goed doet, is laten zien dat ‘de homo’ niet bestaat, simpelweg door een flink aantal (verschillende) queer karakters in de serie te schrijven. Als je een beetje juicy televisie wil maken, en je hebt maar ruimte voor één homo in je script, dan is het natuurlijk heel verleidelijk om daar een relnicht met een goed lichaam en scherpe humor van te maken. Ik kan niet eens beginnen met opsommen welke mensen thuis je hiermee overslaat óf die je hiermee beledigt. Als ik voor mezelf spreek, dan ben ik er inmiddels wel aan gewend dat lesbiënnes altijd worden neergezet als óf butch en ietwat onaantrekkelijk maar wel heel slim, óf super femme en daarmee eigenlijk vooral interessant voor de mannelijke kijker – laten we eerlijk zijn. Het feit dat ik eraan gewend ben wil niet zeggen dat ik er niet ontevreden over ben. Het geeft me hetzelfde onaangename gevoel als wanneer dikke personages steevast worden neergezet als ‘de grappige’ of als de sidekick en nooit als love interest.

Representatie is álles. Sterker nog; representatie kan van levensbelang zijn. Ieder mens wil zich kunnen identificeren met anderen, zodat we ons minder alleen voelen. Vervolgens willen ook wij weer een voorbeeld voor onze omgeving zijn, zodat anderen ook minder eenzaam zijn en dan is de cirkel weer rond. Zo zorgen we voor elkaar in onze veilige bubble. Totdat mensen beginnen te roeptoeteren dat het nu wel een beetje een overkill wordt, met die representatie van ‘ons soort mensen.’ Dat laat je dan opeens weer inzien dat je soms toch nog wel wat eenzamer bent dan je dacht te zijn en dat er nog een hoop werk te verrichten is.

Deel twee van het verhaal dat ik over dit onderwerp schrijf gaat over LHBTIQ+ representatie in de literatuur en hoe we daar als boekenvrienden, opvoeders en docenten mee om kunnen gaan. Voel je vrij om te reageren onder deze blogpost – vragen stellen mag, uiteraard, ook altijd.

Deel deze post op: [pinit]

Geschreven door: Merel

26 gedachten over “LHBTIQ+ representatie in de media / deel 1

  1. Alhoewel ik niet vind dat er nu teveel “roze” content is, kan ik me wel voorstellen dat dat op een bepaald punt zou zijn.
    Je geeft aan dat je je slechts in 10-20% van herkent in wat je dagelijks kijkt, luistert en leest. Maar dat is toch prima? Dat komt zo’n beetje overeen met het percentage LHBTIQ+ in de samenleving (dat percentage wisselt nogal per onderzoek, maar met 20% is de schatting vrij hoog). Dus het lijkt me heel oké dat 80% van de content hetero minded is, want de meerderheid van de mensheid IS nu eenmaal hetero.

      1. @C gelukkig ben jij zo vriendelijk om het mij even uit te leggen.

        @Karlijn. Ik denk dat we het wel met elkaar eens zijn. Het gaat niet om percentage (kwantiteit), maar om kwaliteit. Dat wordt in dit blog ook zeker aangestipt, maar ik snap die nadruk op kwantiteit gewoon niet. Ja, misschien is het er te weinig, maar meer lijkt me niet per se beter.

    1. De kracht van representatie ligt niet alleen in hoeveel procent van queer mensen zichzelf er in herkent, maar ook in hoe het eyeopening kan zijn voor heteromensen die dit ‘nooit’ zien of tegenkomen. Natuurlijk, queer media moet niet bestaan om de ‘hetero’ te informeren over andere oriëntaties, maar inclusieve representatie in mainstream media kan er voor zorgen dat mensen gaan nadenken over hun eigen (stereotyperende) opvattingen en beelden die ze bij bepaalde groepen hebben. In het beste geval heeft dat invloed op hun eigen gedrag! Zoals Merel zegt, representatie is alles en heeft niet alleen met herkenning te maken, maar ook met wat het doet met andere mensen.

    2. Ik stel voor dat we dan eerst ff na ongeveer driekwart eeuw aan media content met één overheersend beeld lekker een tijdje gaan overcorrigeren! ♥️

  2. Overigens vind ik de 10-20% die Merel noemt nog vrij hoog. Ik herken me óók in 10-20% maar alleen omdat ik heel bewust queer content opzoek. Als ik er niet naar op zoek zou gaan zou het misschien op de 1-5% liggen.

    1. Ik heb me ook over dit percentage bedacht, C. Je hebt gelijk. Die 10-20% is én maar een wilde gok, én ik ben me er ook van bewust dat ik queer content heel bewust opzoek. Waarschijnlijk komt het eerder in de buurt van 5-10 procent dan mijn schatting.

      1. Of, lager nog. Hmm, misschien moet ik me gewoon niet meer branden aan percentages.

        1. Ik snap ‘m helemaal hoor :) Ik zou ook echt niet weten zo wat een realistisch percentage is… (maar yay voor de queer content, laten we het daarop houden!)

  3. Goed artikel, inderdaad heel belangrijk. Ik pas misschien wel in het hetero hoogopgeleide standaard hokje in die zin, maar heb me alsnog zelden (h)erkend gevoeld in films of series over daten of liefde. Het is vaak of een heel oppervlakkig spel, of heel extravert, of simplistisch. Ik kan eigenlijk niet precies duiden wat het is maar het feest der herkenning is altijd uitgebleven. Misschien is het wat anders, maar het is denk ik op alle vlakken belangrijk om variatie te laten zien, zeker ook qua niet-stereotype persoonlijkheden.

  4. Als Celblok H op Netflix staat, kun je in die serie ook lesbische seksscènes zien, Merel. Met Eva van de Wijdeven, als je die leuk vindt ;-)

  5. Dank voor deze blog. En below her mouth? Mega guilty, ontelbaar vaak gekeken. En dan hebben we het nog niet gehad over Anne+ (en dan vooral de aflevering met Esther, hallo zeg). Neem aan dat je Anne+ kent? Zo niet, aanrader (Youtube)! X

  6. Wat een heerlijke post, Merel. Je slaat de spijker op z’n kop! Ik ben benieuwd naar het tweede deel!

  7. Wat is dit goed geschreven! Ik vind het heel mooi hoe je het in de breedste zin beschrijft. Dat het ook gaat om representatie en dat mensen zich willen kunnen identificeren. Daar ben ik het helemaal mee eens. En het is toch geweldig als we als mens dan weer een voorbeeld willen zijn en de cirkel rond maken. Ik had het nooit zo op kunnen schrijven, maar vind het knap hoe jij het doet! Haha en alle date vormen die je beschrijft, fantastisch ik zou kijken.

    Ik ben benieuwd naar deel 2! Liefs

  8. Hoi,

    Goed artikel.

    Ik heb alleen één off topic vraag: die radio in de foto bovenaan, die heb ik zeg maar nodig in mijn leven. Weet je zo het model/type?

    thanks!

    xoxo

  9. Wauw, wat een goed & informatief stuk! Ik voldoe in veel opzichten aan “de norm”, maar ik heb wel een lichamelijke beperking. (Nee, ik zit niet in een rolstoel. Ik ben slechthorend.)
    Onwijs boeiend hoe er altijd weer bepaalde nuances blijken te zijn die ik eerder niet zag, of die ánderen niet zien. Ja, er is nog een hoop werk te verrichten, maar soms vraag ik me af of we van ons – als in: wij en anderen – mogen en kunnen verwachten dat we andere (groepen) mensen nooit meer beledigen of overslaan. Hebben we niet allemaal zo onze blinde vlekken? En wanneer is het dan goed (genoeg)?
    Over dit soort vragen kan ik echt mijn hoofd breken. :/

  10. ‘Hemeltergend slecht’, ik had het niet beter kunnen zeggen

  11. Hoi lieve Merel, mijn dochter nu 14 jaar was een maand uit gekomen dat ze denkt dat ze bi. zou kunnen zijn, nu heeft ze een vriendin, erg pril, handje in handje gelopen hebben, dan kan d’r dag niet meer stuk en heeft zoals ze dat zelf zegt, veel vertrouwen in d’r zelf gekregen. Ik en mijn man zijn gelukkig voor mijn dochter ruimdenkend hier in. We hebben op d’r hart ♥ gedrukt, als jij maar in je leven maar gelukkig word, met een man of vrouw. Gelukkig zijn de oma’s en opa ook blij om dat ze Iris weer gelukkig zien.
    Waar ik als jonge meid en puber voor slet, Lesbi, etc…. ben uitgescholden ben en een heus trauma aan over gehouden aan heb gehad, nu gzd (GOD ZEI Dank) toleranter word mee om gegaan bij het voortgezetonderwijs BBL opleiding waar mijn dochter op zit. Ik wilde dit even met veel liefde met jullie delen, veel liefs van Marije St.

    1. Wat een ontzettend lief en hoopgevend bericht. Dankjewel voor het delen en veel gelukkig voor je dochter én voor jou gewenst <3

  12. Mooi stukje weer merel! Ik sta er zelf als heteroseksuele vrouw amper bij stil hoe vervelend dit eigenlijk kan zijn. Ik vond ‘sex education’ ook fantastisch. Er mogen van mij zeker meer open minded series komen. Spread the love en dan elke vorm van liefde! 😊

Laat een antwoord achter aan C Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *