Afgelopen zaterdag hadden wij de eer om bij een interessante koffieworkshop (een samenwerking tussen Max Havelaar/Fairtrade NL en Mister Kitchen) aanwezig te zijn. We wisten alleen dat we kennis zouden gaan maken met een Peruaanse koffieboerin en dat we zouden gaan zien hoe koffiebonen worden gebrand. Verder was het een grote verrassing.
Aangekomen bij in de prachtige kookstudio van de heren van Mister Kitchen (de bedenkers van culinair festival Rollende Keuken) op het Westergasfabriekterrein, werden we eigenlijk heel snel aan het werk gezet. Wat bleek? We gingen koken! En niet zomaar, want we werden aan het werk gezet met recepten waar koffie in verwerkt zat. We hebben het dan niet over mokkataartjes of espresso cupcakes, maar over hartige gerechten met een koffietwist. Een groep werd losgelaten op een gerecht met eend (nee dank u,) een andere groep op een gerecht met vis ( nogmaals, nee dank u) en een groepje mocht zich uitleven op een salade met geroosterde groenten. Ja graag! We sneden pastinaak, pompoen, kastanjes en hazelnoten alsof ons leven er vanaf hing. Waarom? Omdat ons was beloofd dat als we klaar waren, we ook nog een smoothie konden gaan maken.
En zo geschiedde. Kijk maar:
De smoothie bestond uit: 2 avocado’s, de vanille uit een hele vanillepeul, zest van een halve citroen, sap van een hele citroen, een klein rood pepertje (kan eventueel gedroogd,) 2 glazen amandelmelk. Bovenop de smoothie werd een beetje espresso gegoten. Echt een heel bijzondere combinatie! Zeker niet geschikt als ontbijtsmoothie, waar je een groot glas van wegslurpt na het wakker worden. Eerder een speciaal voorgerechtje bij een ‘luxe’ diner. De combinatie van de koude smoothie met de warme koffie is heel bijzonder. Wees wel voorzichtig met de peper, want de smoothie wordt al gauw veel te pittig!
Na het koken werd alles in de oven geschoven en bleven er een paar medewerkers van Mister Kitchen achter in de keuken, om alles in de gaten te houden. Wij – de workshoppers – gingen mee naar de buren: de Espressofabriek!
De Espressofabriek heeft op zolder een eigen koffiebonenbrander staan. Een indrukwekkend apparaat dat heel veel lawaai maakt en heel warm wordt. Het branden van koffiebonen kost zo’n twaalf minuten en binnen die tijd maken de koffiebonen allerlei veranderingen door. Zo beginnen de bonen groen en ruiken ze grasachtig. Vervolgens, na een paar minuten, verandert de kleur naar gelig en ruiken de bonen naar hooi. Weer een paar minuten later hoor je de boontjes ‘poppen’ (zoals popcorn) in het apparaat en zie je dat de bonen steeds groter en bruiner worden. De geur komt dan steeds dichterbij een echte koffiegeur. En na twaalf minuten is dit het resultaat:
Een grote bak vol met koffiebonen zoals wij ze kennen. Bijna klaar voor gebruik. Eerst moeten de bonen nog een tijdje ‘op adem komen’ en dan kunnen ze worden gemalen. Het was ontzettend leuk om eens te zien hoe dit hele proces werkt! Wat nog wel het grappigste is: de koffiebonenbrander is aangesloten op een laptop, waarop een programma draait dat de temperatuur van het apparaat stuurt en bijhoudt. Zo’n ambachtelijk proces, toch zo modern. Leuk!
Terug in de kookstudio is het tijd om naar Luz te luisteren. Luz komt uit Peru en heeft daar haar eigen ‘koffieboerderij.’ We mogen Luz van alles vragen en met behulp van een tolk geeft ze geduldig antwoord op alles wat wij willen weten. Een korte samenvatting:
Het duurt ongeveer twee jaar voordat er koffiebessen aan de koffieplanten beginnen te groeien. Deze bessen zijn erg (lekker) zoet en bevatten enorm veel caffeïne. Door het hoge caffeïnegehalte vormen de besjes het perfecte bestrijdingsmiddel tegen insecten. De bessen worden geplukt en de bonen worden eruit gehaald. Met de schillen wordt er weer nieuwe grond bemest, maar verder gebeurt er vrij weinig mee. Best wel zonde eigenlijk, want we hebben begrepen dat de bessen erg lekker zijn!
Op de boerderij van Luz werken ongeveer acht mensen en dit zijn grotendeels familieleden van haar. Alle bessen worden met de hand geplukt. Op de grond die Luz en haar familie bezitten groeit zo’n 1000 kilo koffiebessen. Moet je je voorstellen: 1000 kilo bessen plukken. Wow! Luz verbouwt erg goede koffie. Het is biologisch en fairtrade gecertificeerd, maar ook nog eens heel goed van smaak. Iedere keer dat een koffieboer nieuwe koffie levert, komen er koffiemeesters langs om de kwaliteit van de koffie te testen. De koffie die Luz verbouwt scoort 84 uit 100 punten. Dat is een ontzettend goede score! Hoe hoger de score, hoe meer de koffieboer voor zijn koffie krijgt. Luz en haar familie doen het dus absoluut niet slecht. Overigens vindt Luz de koffie in Nederland erg sterk. Althans, wij drinken hem erg sterk. In Peru drinken mensen de koffie met veel water en heel veel suiker.
We vragen Luz of ze kan uitleggen waarom het belangrijk is om Fairtrade gecertificeerde koffie te drinken. Ze vertelt dat het een enorm verschil voor de koffieboeren maakt. Je moet het zo zien: de coöperatie (waar de boeren in een bepaald gebied onder vallen) beslissen met elkaar (democratisch!) wat er met de fairtrade commissie gebeurt. In Luz haar geval wordt deze commissie besteed aan gezondheidszorg en verhoging van productiviteit. Veel mensen in ontwikkelingslanden – ook in Peru – hebben geen geld om naar de dokter te gaan. Dat wordt op deze manier dan toch mogelijk gemaakt. Ook volgen de boeren cursussen en workshops om meer te leren over het verbouwen van koffie, zodat de kwaliteit steeds beter kan worden en er dus ook steeds beter kan worden verdiend.
Wij waren – zoals jullie al weten – ons al bewust van het feit dat Fairtrade producten kopen echt zin heeft. Maar nu we het Luz, iemand die hier zelf dagelijks mee te maken krijgt, zelf hebben horen vertellen weten wij het zeker: alleen nog Fairtrade koffie voor ons. (lang leve Starbucks!)
Na het mooie verhaal van Luz, was het tijd om nog wat maïskolven op de barbecue te gooien. Uiteraard met een Amsterdams gebrouwen biertje in de hand.
En daarna genoten wij van onze salade met geroosterde groenten, hazelnoten en olijfolie waar koffieboontjes in getrokken hebben, broodjes met auberginedip en courgette met een koffiecrunch. Het dessert bestond uit een espresso met Rabarcello (een product van Mister Kitchen: een limoncello, maar dan van rabarber, in plaats van citroen) en sojamelkschuim. Heerlijk!
Voldaan en heel erg geïnspireerd verlieten wij het Westergasfabriekterrein. Meer over koffie leren stond al lang op ons lijstje, nou dat is zeker gelukt! Wel zouden we nog graag een keer een barista-workshop willen volgen, om te leren om zelf lekkere koffies te maken. Stiekem ambieert Merel een carrière als barista, namelijk. Maar alles op zijn tijd! Wij gaan nu eerst eens voor onszelf onderzoeken wat we nou de allerlekkerste Fairtrade koffie vinden.
Drink jij wel eens Fairtrade koffie? En zo ja, wat is dan jouw favoriete merk of plek om dit te doen?
Jeetje wat ontzettend gaaf maar ook inspirerend! Ik stond onvoldoende stil bij het feit dat koffie ook te combineren is met eten. Maar bij het lezen van dit verhaal en het zien van de foto’s…. Zou ik dat best wel eens willen proberen. Wel gerecht vonden jullie voor herhaling vatbaar? En de smoothie.. Is dat een aanrader met de koffie eroverheen? Wij thuis drinken graag de P&E koffie(bonen) van de AH. Tot nu toe vinden we die ’t lekkerst. Maar we proberen graag nieuwe merken/bonen uit omdat we het lekker vinden om te variëren.
Wat een leuk verslag! Klinkt als een erg geslaagde dag, en die smoothie klinkt ook heel lekker en apart!
Ik drink de biologica van Simon Levelt.
Caff. Vrij en mild. Deze drink ik thuis. Buiten de deur neem ik wel met caff.
Ziet er erg leuk en lekker uit.
Zoiets missen we hier in de provincie
Wat ziet dat er leuk uit zeg! Tof dat jullie erbij mochten zijn :)
Wat een leuk verslag met gezellige foto’s! Koken met koffie, daar heb ik nog nooit over nagedacht. Koken met thee dat wil ik binnenkort wel proberen (couscous met muntthee etc.) ook best lekker en leuk om te proberen :)
Ik drink geen koffie (bah!) dus ik hoef me er ook geen zorgen over te maken of deze fairtrade is. Thee koop ik wel fairtrade, losse Darjeelingtheeblaadjes bij Marcs&Spencer.
Ik vroeg me dit af: ik zag dat jullie website yourgreencity niet meer bestaat. Jammer! Waarom bestaat deze niet meer?
Hi Maaike, dat klopt, we hebben die website weer uit de lucht gehaald. We hebben simpelweg geen tijd en energie over, naast het bijna fulltime werken en vele bloggen. Jammer, maar beter zo :)
Leuk verslagje! en toch weer wat bijgeleerd :) ik heb een tijdje (in Rwanda) tussen de thee- en koffieplanten gewoond, op goeie hoogte, en daar at niemand die besjes (wat vreemd is want verder was er niet veel te eten in de regio), misschien niet overal de gewoonte, of het hangt af van de soort? de locals daar dronken vreselijk genoeg ook enkel een mix van hopen nescafé, melkpoeder, en suiker, veel van de nestlémaffia dus en niks lokaals, die lekkere bonen gaan naar de export (starbucks in de VS koopt ze, ze zijn ook biologisch gelabeld!) wat goed is voor de algehele economie waarschijnlijk, maar op lokaal vlak toch droevig. het blijft een ingewikkeld verhaald he, eerlijke handel, noord-zuid, lokaal versus bio versus …
iets anders: al eens een ethiopische theeceremonie meegemaakt? ook fijne ervaring en helemaal anders! de meeste ethiopische restaurant organiseren ze wel op aanvraag, en je kan er meestal ook heerlijk vegan eten vooraf:)
Het smoothierecept met avocado’s en koffie ga ik zeker eens proberen!
Ik ben erg benieuwd naar de koffie van Luz! Of je dat hier ergens in Nederland kunt verkrijgen?
Op dit moment ben ik echt nog zoekende naar goede, biologische en fairtrade koffie! Ik zou namelijk koffie willen drinken, waarbij je gewoon weet waar de koffie vandaan komt, wie hem heeft verbouwd en gebrand, zonder dat daarbij een grote leverancier o.i.d aan te pas komt…..maar op dit moment heb ik die nog niet gevonden….
Dus als jullie iets vinden, ik houd mij aanbevolen! :-)
De koffiebonen van Luz zitten onder andere verwerkt in de melanges bij Starbucks :)
Wat een leuke en creatieve middag! Nooit bij stil gestaan dat je ook kon koken met koffie.
Wat een leuk verslag. Ben wel heel nieuwsgierig geworden naar die smoothie, maar meer vanwege de vreemde combinatie dan dat het me echt qua smaak aanspreekt. Gewoon maar eens proberen dus :)
Drink thuis meestal de dark roast van fairtrade original (espresso bonen) en ’s avonds de decaf hiervan (gemalen)
Koffie drink ik buiten de deur op veel verschillende plekken, maar kan jullie KEEK (kunst en eerlijke koffie) in Utrecht ook echt aanraden om eens als hotspot heen te gaan.
Wauw, wat leuk om te zien! Gek dat je kan koken met koffie!
awh dat lijkt me zoo leuk!!!