In gesprek met de Schone Kleren Campagne

Als je ons blog een beetje volgt, dan is het je misschien opgevallen dat we ons de laatste tijd meer verdiepen in eerlijke mode. Wij denken dat het juist nu – nu de wereld zo vol is met oneerlijke kleding – heel belangrijk is om je garderobe te verduurzamen. Kritisch zijn op wat we kopen en dragen is een eerste stap. Een tweede stap is voor ons het verdiepen in de vraag: wat ís eerlijke mode nou precies? Gisteren heb je op onze site een review van het boek Talking Dress kunnen lezen. Het lezen van dit boek is een stap in de goede richting. Vorige week hadden wij de eer om met Niki van De Schone Kleren Campagne te spreken. We namen een aantal van jullie vragen mee en vertellen je vandaag wat wij allemaal bijgeleerd hebben. Misschien heb je er iets aan!

OLYMPUS DIGITAL CAMERA
Links zie je Niki. Deze foto komt uit Talking Dress, het boek van Marieke Eyskoot.

De Schone Kleren Campagne

Allereerst: wat is de Schone Kleren Campagne? Schone Kleren opereert sinds 1989 als onderdeel van de Clean Clothes Campain. In vijftien landen in Europa is er een Schone Kleren Campagne actief. Schone Kleren zet zich in voor een wereld waarin alleen kleding te koop is die onder goede arbeidsomstandigheden worden gemaakt. Hoe pakken ze dat dan aan? Door nauw samen te werken met de vakbonden in landen als India, China en Bangladesh. Verder is de Schone Kleren Campagne hét aanspreekpunt voor (Nederlandse) merken als het om eerlijke mode gaat. De Schone Kleren Campagne maakt zich hard voor eerlijke mode door een internationaal netwerk te vormen van maar liefst 250 vakbonden, maatschappelijke organisaties, vrouwengroepen en zustercampagnes in het buitenland.

Niki, een gezellige jonge meid, werkt voor Schone Kleren. Ze is het typische voorbeeld van een intelligente jonge vrouw, die met veel enthousiasme en een hart voor de zaak kan vertellen over haar idealen. Haar gedrevenheid werkt aanstekelijk en we zijn dan ook heel blij dat wij – een stelletje groentjes op dit gebied – Niki een aantal vragen mogen stellen. We zullen de vragen hieronder zo helder mogelijk beantwoorden.

Lagelonenlanden

Laten we jullie om te beginnen eerst een vraag stellen; weet jij waar jouw kleding vandaan komt? Weet jij van het bestaan van fabrieken met miljoenen werkers in landen als India, China, Bangladesh – maar ook dichterbij huis; Turkije? Dit noemen we ‘lagelonenlanden.’ Dit zijn landen waar de kosten van productie vele malen lager liggen dan in Westerse landen. Om een voorbeeld te geven: een naaister in Bangladesh, die 10 uur op een dag werkt, 6 dagen in de week en honderden kledingstukken per week in haar handen krijgt, verdient hooguit €60 per maand. Wanneer zij ervoor kiest om overuren te werken (dat betekent bijvoorbeeld dat ze per dag geen 10 maar 12 uur werkt,) dan krijgt zij €5 bonus. Als ze geluk heeft tenminste, want er wordt veel met die bonussen gesjoemeld. Dit meisje neemt dus €65 per maand mee naar huis. Dat komt op een uurloon van zo’n €0,20 cent. Wist je dat? Dat jonge meiden, soms zelfs kinderen, zó hard werken voor zó weinig geld? Toen wij dit voor de eerste keer hoorden waren we in shock.

Ons bekruipt een onbehaaglijk gevoel: waarom zijn er zoveel winkels in Nederland met zo extreem goedkope kleding? Het antwoord is heel simpel. Omdat wij zulke goedkope kleren wíllen. En met ‘wij’ bedoelen we dan: de Nederlandse consument. Net als in de voedingswereld, wordt de mode-industrie gevormd op basis van vraag en aanbod. Hoe meer (goedkope) kleding er wordt verkocht, hoe meer (goedkope) kleding er weer bij wordt gemaakt. Het is dus eigenlijk heel logisch. En omdat het merk hier zoveel mogelijk aan wil verdienen, worden de prijzen zo laag mogelijk gehouden. Het maakt dan eventjes niets meer uit dat deze kleding onder erbarmelijke omstandigheden wordt gemaakt; goedkope kleding gaat áltijd voor.

Mag ik dan nooit meer naar een winkel als H&M of Primark? Natuurlijk mag dat wel. Niki vertelt ons dat Schone Kleren nooit zomaar zal oproepen tot een boycot van een winkel, omdat je daar het probleem niet mee oplost. Stel dat iedereen – wereldwijd – voor 1 week níks meer bij Primark zou kopen, dan hebben we een probleem. Een heleboel mensen raken dan hun baan kwijt en dát is niet de bedoeling. Wat is dan wel de bedoeling, vraag je je misschien af? Het idee is dat de hele modeketen eerlijker moet worden. Maar hoe bereik je dat?

Durf te vragen

Niki geeft ons haar nummer 1 tip: durf te vragen. Vraag bij je favoriete kledingwinkel of ze weten waar de kleding is gemaakt en onder welke omstandigheden. Stuur je favoriete merk een mail of een facebookbericht om te vragen waar je kleding is gemaakt. Misschien denk je dat dit helemaal geen enkele zin heeft. Toch is het tegendeel waar gebleken. Natuurlijk helpt het niet als maar 1 iemand per week komt vragen: “hey, weet jij eigenlijk onder welke omstandigheden mijn kleren zijn gemaakt?” Maar stel dat er 20 mensen per dag zijn die het vragen, een paar weken lang, let dan maar eens op hoe snel een merk zich gaat aanpassen. Dat is namelijk wat merken doen: ze passen zich aan aan trends en behoefte van de klant. Immers, als ze daar niet meer aan voldoen dan verkopen ze gewoon niks. Het heeft dus wel degelijk zin om vragen te stellen.

Dit kan je in de winkel doen, maar ook per mail of Facebook. Vind je het een beetje spannend om zo’n vraag te stellen? Gebruik dan de Vragenkaarten die Schone Kleren al voor je gemaakt heeft. Je kan deze kaarten hier downloaden.

Hoe kan een merk zich aanpassen? Door de arbeidsomstandigheden in de fabrieken (denk aan veiligheid, genoeg rust voor de werkers en eerlijke lonen) te verbeteren. Kortom: jij als consument hebt dus indirect heel veel invloed op dit hele proces. Ook al besteed je geen euro, je kan toch iets doen.

Hoe weet je nou welke merken oké zijn?

Het is inderdaad behoorlijk lastig om zeker te kunnen weten of een merk oké is of niet. Een voorbeeld: je ziet een leuk jurkje van biokatoen. Klinkt top. Maar helaas zegt het feit dat het jurkje van biokatoen is gemaakt nog niks over de manier waarop het in elkaar is gezet. En waar de knopen vandaan komen. En de rits. Kortom; 100% eerlijke kleding is ook nog maar vrij schaars. Er zijn een paar merken te koop (wij zijn, zoals je misschien inmiddels wel weet, groot fan van PeopleTree, ArmedAngels en StudioJux) die 100% fairtrade en organic zijn.

Handige hulpmiddelen bij het maken keuzes bij het aanschaffen van kleding zijn de merkenlijsten op de site van de Fair Wear Foundation, de gratis app van Talking Dress met eerlijke shoplist die hier te downloaden is of de website Rank a Brand. Aan de hand hiervan kan je voor jezelf nagaan: welke winkels wil ik ‘sponsoren’ en welke kleding wil ik dragen?

Europese landen

Hoe zit het met de Europese landen waar tegenwoordig ook veel goedkope kleding vandaan komt. We hebben het dan bijvoorbeeld over Turkije en Polen. Wist je bijvoorbeeld dat er in Turkije heel veel schoenen worden gemaakt? Deze aflevering van het programma Altijd Wat, over kinderarbeid in Turkije, vonden wij zeer confronterend. Ook over fabrieken in Polen en Bulgarije horen we dramatisch slechte verhalen.

Eerder dachten wij altijd: kleding die in Europa wordt gemaakt is beter, want het hoeft niet de hele wereld overgevlogen te worden en daarbij komt dat het Europa is, dus het kan onmogelijk zó erg zijn als bijvoorbeeld in Bangladesh. Maar eigenlijk hoef je niet te spreken van erger of minder erg. Het gaat erom dat er mensen, waaronder kinderen, worden uitgebuit om één reden: het feit dat wij goedkope kleding en schoenen willen dragen. Of dat nou hier in Europa of ver weg in India is, dat maakt dan eigenlijk niet zoveel meer uit.

Waarom wordt er tegenwoordig zoveel kleding in Europa geproduceerd? Omdat kleinere merken geen bestaansrecht hebben in de mega xxl fabrieken in Azië. Daar worden alleen de écht grote namen gemaakt, wanneer het gaat om oplagen van duizenden exemplaren. Voor het kleinere werk moet je dus in Europa zijn. Ongetwijfeld ben je dan als producent iets meer geld kwijt, maar het is natuurlijk nog steeds te verwaarlozen. Immers: vind maar eens iemand in Nederland die voor zó weinig geld een jurk voor je in elkaar wil zetten.

Tijd voor actie

Al pratend met Niki kwamen wij voor onszelf weer tot de conclusie dat een paar dingen heel belangrijk zijn als je wilt bijdragen aan eerlijkere mode-industrie. Dit is onze ‘actie top 3’:

1. Wees je bewust van wat je hebt, draagt en koopt. Weet hoeveel er in je kledingkast hangt en wat je wel of niet nodig hebt. Je kan je geld maar één keer uitgeven: spend it wisely.
2. Durf vragen te stellen. Trek de stoute schoenen aan en stel vragen aan je favoriete merk.
3. Draag tweedehands/vintage kleding. Wanneer we allemaal eens wat vaker iets tweedehands zouden dragen, zouden we minder nieuwe kleding hoeven kopen. Naast dat vintage kleding tof is, is het gewoon beter voor het milieu.

Niki, heel erg bedankt voor je tijd en je duidelijke uitleg. De Schone Kleren Campagne is een groot voorbeeld voor ons en we waarderen jullie werk ontzettend!

Heb jij, na het lezen van dit verhaal, actiepunten voor jezelf opgesteld? We lezen je gedachten over dit onderwerp graag bij de comments onder dit artikel. Mocht je nog meer vragen hebben over dit onderwerp, stel ze dan alsjeblieft. We nemen deze vragen mee naar een volgend gesprek met de Schone Kleren Campagne! 

Deel deze post op: [pinit]

Geschreven door: Merel

12 gedachten over “In gesprek met de Schone Kleren Campagne

  1. Bedankt voor dit mooie artikel. Neem die actiepunten zeker mee!

  2. Goed idee, ik heb meteen een mail gestuurd aan mijn favoriete kledingmerk (Roxy) met vragen over de arbeidsomstandigheden in de fabrieken waar hun producten worden gemaakt.

  3. Wat een interessant artikel! Sinds ik zelf kan naaien is het pas echt tot me doorgedrongen hoe veel werk er eigenlijk in een kledingstuk kruipt! Stof wassen, duizend keer strijken, heel minutieus de naden naaien… Voor het allersimpelste jurkje ben ik al een hele dag bezig. Ik kan mezelf dan ook echt niet meer wijsmaken dat een jurk van 20 euro oké is. Zo’n goedkope kleren bestaan gewoonweg niet, je laat iemand anders opdraaien voor de prijs…

  4. Na jullie artikel laatst waar Merel haar kleren telde, dwing ik mezelf ongeveer 2 keer per week om het onderste shirt op de stapel aan de doen. Welke het ook is, ik MOET die aan en er weer een leuke combinatie mee verzinnen! Zo leer ik m’n kleding weer een stukje beter kennen en als ik het die dag niet prettig vond om te dragen, dan moet hij weg!

  5. Goed artikel! Ik probeer de laatste tijd al meer te letten op wat ik koop, en waar. Binnenkort ook maar eens uitzoeken wat ik allemaal in mijn kast heb hangen en waar dat vandaan komt.

  6. Hoi, ik ben zeker ook geïnspireerd om kritischer te kijken naar wat ik koop. Maar ik heb wel een opmerking/vraag. Jullie verwijzen nu vooral naar goedkope kleding, maar is het niet zo dat veel duurdere kleding ook onder dezelfde omstandigheden wordt gemaakt? Maar dan met meer marge? Groetjes

    1. Heb je helemaal gelijk in, de prijs zegt niet gelijk iets over de werkomstandigheden. Het is wel zo dat mensen misschien eerder geneigd zijn 10 hele goedkope items te kopen van een textielsuper dan 10 items van een duur merk. Het gaat in dat geval dus meer om de hoeveelheid. Maar het is niet automatisch mens of milieuvriendelijker inderdaad.

  7. Hoi, ik ben nu bezig met een project over kleding ontwerpen. Na dat ik het heb ontworpen moet ik het kledingstuk ook maken. Jullie tips ga ik zeker gebruiken. Ik denk nu bewuster na over waar alles gemaakt is.
    Groetjes

  8. Ik ben me er heel bewust van, daarom maak ik best veel zelf, maar hoe zit het eigenlijk met de stoffen die je dan moet kopen??? Is hier ook informatie over te vinden of dit wel eerlijk en milieuvriendelijk gaat. En zijn dit eigenlijk 2 afzonderlijke dingen milieuvriendelijk en mensvriendelijk ?? Zou hier heel graag iets meer over willen weten.
    Graag een reactie hierover.

    Groet Ina

  9. Het is echt moeilijk om juiste kleding te vinden omdat de fashion industrie echt een Wilde Westen is. Ik ben eergisteren een webstore gestart met producten die zo eerlijk mogelijk zijn. Ik kan je vertellen na maandan research, bellen, vragen stellen etc. het 100% eerlijke kledingstuk praktisch niet bestaat. Wel zijn er gelukkig heel veel merken die het beter doen en die echt geven om mens en milieu! Je bent uiteraard welkom om zelf een kijkje te nemen wat mijn maanden van inspanning hebben opgeleverd :) https://www.papita.nl/

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *