Foto’s: Sam van Rij
Het leuke van al zeven jaar een blog hebben, is dat er altijd een heel dik dagboek is waarin je kunt terugbladeren. Het is soms heel verhelderend om een beetje terug in de tijd te gaan. Dan zie ik wat ik geleerd heb, over welke onderwerpen ik anders ben gaan denken en hoe ik als persoon veranderd ben. Over sommige dingen ben ik kritischer gaan denken, terwijl ik op andere terreinen juist milder voor mezelf ben geworden – ik vind dat erg boeiend om te zien.
Een jaar niet vliegen
Ik zal meteen maar met de billen bloot gaan: ik heb nog geen zonnenpanelen op mijn dak (ik heb een huurwoning middenin het centrum van Utrecht,) en ook kan ik helaas nog niet zeggen dat ik een laadpaal thuis heb, voor mijn elektrische auto… die ik óók niet heb ;) Dat lijkt me trouwens wel echt goals. Een elektrische auto en een eigen laadpaal aan huis. Ik zat op de website van Laadkompas te kijken – dit is een duurzame start-up in laadpalen – en toen zag ik dat ik me dit allemaal veel duurder en ingewikkelder had voorgesteld dan het in werkelijkheid is. Een mens moet iets hebben om van te dromen, toch? Maar dit is wel iets dat binnen nu en een paar jaar gaat lukken! Tot die tijd maak ik met veel plezier gebruik van deelauto’s, soms elektrisch, soms niet.
Van de week zag ik een oude blog over groener reizen van mijn hand en ik las de comments onder de post nog eens door. Soms staat er terechte kritiek in die comments en ik vind het interessant om te constateren dat ik voor bepaalde feedback eerder niet open stond, maar dat ik in de loop van de tijd toch aan de slag ben gegaan met die dingen. Soms ben ik die feedback ongemerkt ter harte gaan nemen.
In het geval van de blog die ik van de week las, ging het over de vele vliegreizen die ik een tijd geleden maakte. Het zit zo: ik ging een paar jaar lang ontzettend veel op reis. En met ontzettend veel bedoel ik dat ik zeker iedere maand, en soms vaker, een keertje weg was. Soms waren dat tripjes die met een trein of een auto te doen waren, maar dikwijls waren het ook verdere reizen waarbij ik moest vliegen. Meestal waren dat zakelijke trips die ik maakte voor mijn blog. Dan werd ik uitgenodigd om aanwezig te zijn bij een event, of ik werd naar een stad gestuurd om een groen reisverslag met vegan hotspots te schrijven.
Op veel uitnodigingen voor reisjes zei ik ja. Waarom? Soms was daar commercieel belang bij (it pays the bills,) soms waren het kansen die te mooi waren om te laten gaan (bestemmingen waar je altijd al eens naartoe wilde – en dan werd nog alles betaald ook, wie wil dat niet?) en soms, zeg ik gewoon heel eerlijk, was ik gewoon helemaal niet zo bezig met mijn duurzame idealen op dit gebied en dacht ik er niet zo kritisch over na. Soms deed ik gewoon waar ik op dat moment zin in had.
Dat deed ik een jaar of drie en toen was de lol er helemaal vanaf. Het ging me tegenstaan om voor drie dagen naar een of ander verre bestemming te worden gevlogen, alleen maar om mijn gezicht te laten zien en een instagram story te maken. Met name het vliegen begon te wringen en ik besloot daarom in december 2018 om in ieder geval een jaar niet in een vliegtuig te stappen. Dat betekent dat ik dit kalenderjaar so far drie verre reizen heb afgeslagen: naar Colombia, Burkina Faso en een bestemming in de VS. Alle drie waren prachtige bestemmingen geweest, en alle drie de reizen waren uitnodigingen voor merken waarmee ik graag had samengewerkt, maar nee, ik sla even over dit jaar. En door dat te zeggen, ‘ik sla even over’, teken ik er in feite voor dat ik volgend jaar ook niet meer gevraagd zal worden. Immers, voor mij tíg andere influencers die staan te trappelen om te gaan en dat is ook oké.
Eerlijk gezegd denk ik dat het me dit jaar gemakkelijk gaat lukken om niet te vliegen. De enige reisjes die ik tot nu toe heb gemaakt zijn naar Terschelling en Texel. De rest van het jaar zou ik nog wel graag naar bijvoorbeeld Londen of Manchester willen, en ook naar mijn geliefde Berlijn, maar dat kan natuurlijk makkelijk met de trein.
Geen heilige
Misschien lezen sommigen van jullie dit en denken: ’tenminste 1 jaar niet vliegen?! waarom niet gewoon ten doel stellen om helemaal nooit meer in een vliegtuig te stappen?!’ Dat is een mooi doel, zeker, maar ik weet dat ik me daar niet aan ga houden. Ik ga niet doen alsof ik een heilige ben (en dat zou niemand moeten doen,) want ik weet dat er nog een paar bestemmingen zijn waar ik ooit graag nog eens naartoe wil. En ja, daar zitten ook bestemmingen tussen die vanuit Nederland alleen per vliegtuig te bereiken zijn.
Ik geloof dat het stellen van doelen en het naleven van duurzame idealen 1) een proces is. Ik leer iedere dag nieuwe dingen bij door artikelen te lezen of podcasts te luisteren en ik ontmoet inspirerende mensen die meer over groen leven weten dan ik. Van die mensen leer ik een heleboel en ze laten me nadenken over onderwerpen waar ik nog niet aan toegekomen was. Je bent, als het goed is, constant in ontwikkeling. Ik ken persoonlijk niemand die alles – het héle leven met alle keuzes die er te maken zijn – al heeft uitgespeeld. Het is daarom ook goed om mild in onze oordelen tegenover elkaar te zijn: je weet niet altijd waar iemand in diens proces staat en je weet ook niet met welke eventuele moeilijkheden iemand te dealen heeft.
En 2) ik geloof dat idealen fluïde zijn. Toen ik bijvoorbeeld net begon met de Groene Meisjes lag de nadruk bij mij vooral op het veranderen van mijn voedingspatroon en bij het switchen naar dierproefvrije cosmetica. Later ging ik me interesseren voor het tegengaan van voedselverspilling (en toen maakte ik daar een podcast over,) terwijl ik daar eerder nooit mee bezig was, en nu merk ik dat er ruimte is om meer (actief) na te denken over mijn manier van activist zijn – iets wat ik eerder nooit aandurfde, of misschien lag mijn interesse gewoon ergens anders. In dit kader schreef ik voor Lush onlangs een column, die kun je hier teruglezen.
Herkennen jullie dat? Dat idee van dat niet alles in één keer kan? Ik denk dat dat helemaal oké is. Natuurlijk, idealiter zouden we de hele samenleving snel anders inrichten en veranderen om klimaatontwrichting tegen te gaan – immers, we hebben het over zeer urgente zaken. Maar het idee dat iedereen per direct stopt met vliegen, dierlijke producten gebruiken of het stoppen met het baren van baby’s (hate to break it to you, maar baby’s zijn nu eenmaal een enorme belasting voor de aarde,) dat is gewoon niet de realiteit.
‘Beter inconsequent iets goeds doen dan consequent alles fout,’ zei Roos Vonk al ergens in 2006, toen ik nog moest uitvinden wat duurzaam leven überhaupt inhield. Velen zullen deze quote een beetje een dooddoener vinden, een doekje voor het bloeden, maar ik leef er nog steeds graag naar. Ik geloof nog altijd in het mogen groeien in je groene lifestyle. Het hoeft niet allemaal over één nacht ijs – al mag dat natuurlijk wel. Als jij overnight vegan wil worden, volgende week trots met een protestbord door de stad wil lopen én per direct besluit om nooit meer in een vliegtuig te stappen: I salute you.
Een jaar niet vliegen. Voor nu vind ik dat een mooi doel. En ik hoop eigenlijk dat ik in december aangekomen zal zeggen: daar kan ik ook wel twee jaar niet vliegen van maken. En ondertussen hoop ik dat ik dan eindelijk een manier heb gevonden om echt eens met minder plastic te leven. Misschien heb ik mijn draai in de vegan keuken weer gevonden én heb ik meegedaan aan mijn eerste klimaatprotest. Wie weet heb ik over een paar jaar wel een laadpaal thuis, voor mijn eigen elektrische auto. Ik verheug me er al op om straks op acht jaar van content terug te kijken en te zien dat ook na zoveel jaar bloggen ik nog steeds nieuwe dingen bleef leren en toepassen in mijn dagelijkse leven.
Edit: inmiddels zit ik op twee jaar van niet vliegen en dat bevalt me prima. Ook heb ik zéker mijn draai in de vegan keuken weer gevonden en ben ik inmiddels zelfs een kookboek aan het maken dat in februari bij uitgeverij Nieuw Amsterdam uitkomt. So far, so good :)
Ja ja ja! Deze blog, heel veel waarheden. En heel herkenbaar.
Ik mag van mezelf eigenlijk nog maar 1 keer per jaar vliegen. Dit jaar komt daar een tweede keer bij. Er is een event in augustus in Istanbul en ik wilde eigenlijk treinen, maar door de reistijd was dat helaas niet mogelijk met werk. Kut, maar t is ff niet anders.
Ik wilde een jaar geen nieuwe kleding kopen (muv sport, lingerie en 2ehands). Mislukt. Na 5 maanden heb ik wat dingen gekocht. Is dat jammer? Misschien. Heb ik daardoor alsnog veel minder kleding gekocht en denk ik er nu bewuster over na? Ja!
Met duurzaam is het wel zo dat je snel aangekeken wordt als misdadiger als je iets doet wat niet helemaal groen is, dus herken dat wat je zegt. Uiteindelijk doe je al zoveel, en vind ik dat we vooral die dingen moeten vieren!
“Baby’s zijn een enorme belasting voor de aarde” – wat bedoel je daar precies mee? Ik heb het idee dat veel kinderen krijgen gelinkt is aan armoede en gebrek aan sociale rechten zoals een normaal ouderdomspensioen of arbeidsongeschiktheidsverzekering. Hierdoor krijgen mensen veel kinderen (die als ze groot zijn zullen zorgen voor het gezin) en als je dat wil aanpakken, moet je je dus richten op die armoede en sociale rechten. Misschien is een hoog geboortecijfer inderdaad belastend voor de aarde, maar ik mis een soort context in je blog.
Dat heeft vooral te maken denk ik met het extra afval dat je hebt? Dus luiers etc. En je huishoudelijke lasten zols meer waterverbruik, elektra, etc. Ik denk dat je CO2 uitstoot ook hoger is met kinderen. Meer ritjes met de auto, meer verbruik, meer spullen. En tuurlijk is voor alles wat ik opnoem ook een duurzaam alternatief, maar kost vaak ook weer meer moeite, dus ga d’r maar aan staan, haha! Petje af voor diegenen die niet klimaatbelastend kinderen grootbrengen! :-D
Het gaat inderdaad om de CO2 uitstoot en de vervuiling die elke nieuwe bewoner van onze planeet meebrengt :) Misschien vind je dit een interessant artikel om eens te lezen: https://www.theguardian.com/environment/2017/jul/12/want-to-fight-climate-change-have-fewer-children
Goed geschreven, Merel. Niemand is perfect en iedere stap die iemand in de groene richting zet, is een goede. Ik ben vegetariër, heb geen rijbewijs, heb vrijwel altijd een Dopper en KeepCup op zak en eet m’n ontbijt en slaatje op kantoor uit potjes van ECOlunchbox, maar, ik zeg maar wat, plastic helemaal mijden is nu eenmaal haast onmogelijk.
En wat Benthe zegt: in de ‘duurzame scene’ wordt er veel te vaak op je neergekeken als je een minder duurzame keuze maakt. Zo zit ik bijvoorbeeld in de Facebookgroep Vegans of Belgium omdat ik daar waar mogelijk veganistische alternatieven wil, maar in die groep wordt vaak verkondigd dat vegetariërs nog erger zijn dan “lijkeneters” omdat zij weten welk leed er is, maar er toch voor kiezen hun kop in het zand te steken. Zo ga je natuurlijk veel zieltjes winnen …
Nou dat is to h heerlijk kaizen, gewoon kleine stapjes naar verbetering. Ben er deze week ook druk mee geweest (vooral nog in mijn hoofd) over hoe ik ons huishouden wat duurzamer ga maken, zonder dat htlet moeite kost. Immers, manlief moet ook meedoen, en met een klein kind (kleine vervuiler dat het is whaha) moet het wel een beetje haalbaar zijn en leuk blijven. Dus nu ga ik een paar dingen doorvoeren (zoals zo min mogelijk single use plastics, meer solids gebruiken ipv zeep uit plastic flessen, en heb ik seepje schillen voor de was gekocht) en over een poosje hopelijk weer een dingetje en zo wordt het stukje bij beetje een beetje duurzamer hier. Veranderen naar beter! Kaizen dus :-)
Volg je helemaal! Ik merk bij mezelf ook dat het een proces is, en dat de focus telkens verschuift. En van alles dat ik probeer, blijft er veel hangen, en soms ook wat niet.
Ik ben nu iets langer dan een jaar veganistisch aan het eten en vind dat echt fantastisch. Maar de rest? Gaat langzaam en stap voor stap. Ik heb een leren bank, hond, 3 schapenvellen en aardig wat leer, zijde en wol in mijn garderobe. Dat ga ik nu niet meteen weggooien of wegdoen, dan zijn die dieren helemaal voor niks gestorven.. maar ergens voelt het ook een beetje hypocriet en dan moet ik mezelf eraan herinneren dat ik doe wat ik kan voor nu en dat mezelf demotiverend met schuld echt niet werkt.
Ik zou graag met het OV naar mijn werk gaan, maar dat kost me 2x zoveel tijd dan met de auto en die tijd besteed ik liever thuis bij mijn hond. Of gebruik ik om na werk te gaan sporten of de noodzakelijke rit met de auto naar werk te combineren met boodschappen doen. Maar het blijft een balans. En ik ben het met jou en Roos Vonk eens, alle kleine goede beetjes tellen. Als iedereen doet wat ie kan, zou Earth Overshoot day denk ik ruim in Augustus vallen, ipv vandaag.
Ik ben het helemaal met jou en die quote van Roos Vonk eens! Laten we focussen op wat we wel goed doen, i.p.v. wat we niet goed doen. Het is niet alles of niets. Duurzaam en vegan leven moet vooral leuk blijven. Dus één keer een uitzondering maken met vliegen, eten of wat anders is geen probleem. Het is inderdaad een proces, ik ga mezelf niet dwingen om alleen vegan cosmetica te gaan kopen en altijd vintage te shoppen. Dat hou ik toch niet vol inderdaad. Zolang je geduldig met jezelf en anderen bent, heb je op een gegeven moment vanzelf wel zin om de volgende stap te zetten. In plaats dat het puur is op discipline en jezelf dingen verbieden.
Mooi artikel. Goed ook om inderdaad terug te kijken en nieuwe doelen te kunnen stellen.
Ik en mijn vriendin proberen sinds een paar jaar steeds bewuster te leven en te handelen en dat gaat bij ons ook met kleine stapjes. Inmiddels eten we veganistisch/vegetarisch ( ja dat kan je blijkbaar combineren ;) ) en proberen we steeds minder afval te produceren door bijvoorbeeld ook onze eigen huishoudelijke producten te maken. We scheiden ons afval etc etc. Maar laatst waren we aan het puinruimen ( of ontspullen met een mooi woord ) en waren we er even klaar mee. We hebben alles bij elkaar in vuilniszakken gegooid in plaats van alles te scheiden en ik denk dat dat ook oké is.
Hey Merel, joepie wat leuk om te zien dat je nu ook over vliegen schrijft en zelfs een flightfree jaar gaat doen!! Ik vlieg nu zelf ongeveer 3 jaar niet en organiseer deze oktober een grote zeilreis naar Zuid-Amerika om aandacht te vragen voor dit thema. Mocht je zin hebben in avontuur en bijdragen aan dit thema – we hebben nog 8 plekken over voor zelf-gefinancieerde mensen. En lijkt me sowieso leuk om samen te werken op dit thema! We gaan grote campagnes doen in 2020 en 2021 om meer mensen aan de grond te houden (met het internationale netwerk Stay Grounded!). Liefs Lena
Zo waar allemaal! Voor mij begon het met dierproefvrije cosmetica maar het breidt zich langzaam uit. Ik ben heel erg voor het motto: liever 100 mensen die imperfect groener leven dan 1 die het perfect doet!
Amen!
En om eerlijk te zijn vind ik de quote ‘Beter inconsequent iets goeds doen dan consequent alles fout’ geen doekje voor het bloeden maar een motiverende quote om naar te leven.
Ook ik struggle met met het al dan niet naleven van mijn moralen rondom een groener bestaan. Maar het feit dat ik me bewust ben van die struggle en mijn moralen over het algemeen op een rijtje en voor ogen heb, maakt dat ik stukje bij beetje een betere kant op ga. Het is een proces, inderdaad.
EN in dat proces ga ik bijvoorbeeld ook steeds bewuster om met mijn vlieggedrag. Ik schaam me voor het feit dat ik nog nog niet zo lang geleden iedere goedkope Europese vlucht (die ik makkelijk met een treinrit had kunnen vervangen) die op m’n pad kwam aannam. Inmiddels heb ik mijn reisgedrag daarin enorm aangepast. En met mij velen andere in mijn omgeving. Logisch ook, met de kennis van nu is het simpelweg niet meer van deze tijd.
Dus spijkers met koppen: 2020 wordt het jaar dat ook ik een jaar niet ga vliegen ;)
Bij mij gaat het groener doen ook zeer stapgewijs. Het begon met beter eten, beter omgaan met afval, katoenen zakjes meenemen naar de supermarkt, zo die kleine dingen. En weet ge, alle kleine stapjes zijn ook stapjes. 2019 is voor mij ook een jaar zonder vliegen. Wat 2020 brengt weet ik nog niet, maar ik voel me niet meer zo goed bij vliegen. Als ik dan het vliegtuig zou (moeten) nemen, zal ik er wel het maximum willen uithalen. Bv niet meer om één stad te bezoeken, maar dan ter plaatse wat rondtoeren of weet ik veel. Zoiets. Ik ben er nog over aan het nadenken :-)
Geweldig artikel.
Geweldig dat u aan onze omgeving denkt. We moeten het veilig houden voor de toekomstige generatie.