Last-minutetips voor de feestdagen

Beeld: Aline Bouma

Morgen is het kerst en misschien denk je: Merel, je komt wel erg laat met je tips. Dat is waar en het is ook met een reden. Ik wil je namelijk vooral meegeven dat je geen heel gedoe van kerst (en ook niet van oud&nieuw) hoeft te maken – en al helemaal niet als je hoofd daar dit jaar niet naar staat. Dat is oké. Kerst zou een periode van ontspanning moeten zijn. Daarnaast wil ik laten zien dat je óók tijdens kerst kunt vasthouden aan je duurzame principes. Het mogen dan wel de feestdagen zijn, we hoeven onze idealen zeker niet te laten varen.

Wat je de komende feestdagen níet hoeft te doen:

Je blijer voordoen dan je bent. Natuurlijk hoop en wens ik voor iedereen die dit leest dat kerst wél leuk en wél blij gaat zijn, maar laten we eerlijk zijn: dat is niet de realiteit. De decembermaand is voor velen van ons een ingewikkelde periode. Dit kan te maken hebben met complexe familiesituaties, het verliezen van dierbaren, liefdesverdriet, of gewoon met het feit dat het leven niet voor iedereen jolly and bright is. De kerstdagen gaan daar niks aan veranderen. Sterker nog, misschien is het juist tijdens de kerstdagen nog een beetje moeilijker om te dealen met alles dat je voor je kiezen krijgt. Misschien speelt je depressie nog een beetje harder op, voel je je angstiger of somberder dan de rest van het jaar, of slaap je slecht. Ik wil graag tegen je zeggen: het is in orde en het mag er gewoon zijn. Wees mild voor je, vraag de mensen om je heen om lief en bedachtzaam met je te zijn. Ga je niet vrolijker voordoen dan je bent, het is niet nodig. Alles is oké <3.

Geld uitgeven aan kleding. Je hoeft vandaag níet naar de stad te rennen voor een nieuwe outfit. Jammer dan als je dit jaar precies dezelfde outfit aan hebt als vorig jaar kerst. Niks mis mee. Trek je kast overhoop en maak een nieuwe combinatie met de kleding die je al hebt. Vraag een vriend om iets van elkaar te lenen. Leuk je outfit op met wat sieraden van oma of pins met activistische statements die nog van pas kunnen komen tijdens het kerstdiner als gespreksstarters. (“Staat daar nou Eat Pussy It’s Organic?” “Ja, tante Wies, dat staat er.”) Hang een kerstslinger om je nek en een kerstbal aan je oor. Anyway, wat je ook doet: weersta de verleiding om vandaag nog naar de stad te rennen. Ik wil je niet de les lezen over wat je wel of niet mag, maar er is één ding waar ik wel echt naar van word, en dat zijn ‘foute kersttruien’ van de grote modeketens. Ik vind dat zo’n verdrietig wegwerproduct. Kapitalisme mensen, het is problematisch.

Cadeaus inpakken in glimmend en glitterend cadeaupapier. Ik weet het, ik vind ook alles met glitter mooier. Maar ik denk ook dat de wereld vooral mooier zou worden als alles ingepakt (en ingesmeerd/gerold/geplamuurd/enz) zou worden met biologisch afbreekbaar glitter – en dat is het cadeaupapier van pak-em-beet de Action niet. Sowieso vind ik het eeuwig zonde dat cadeaupapier zo’n single-use product is. You can do better. Pak cadeautjes in in oude tijdschriften, in crêpepapier uit pakketjes die je hebt bewaard (strikje erom, takje eucalyptus, voor het hipstereffect) of aap mijn grootste hit na: koop een oude atlas in de kringloop, en pak je cadeaus in met oude landkaarten. Succes gegarandeerd. Krijg je dit jaar cadeaus met kerst en zit er mooi papier omheen? Bewaar het en recyle het bij de eerstvolgende verjaardag!

Cadeaus kopen. Als je dan toch een cadeautje wil kopen (ik word niet boos, geen zorgen), doe dat dan bij een kleine/lokale ondernemer. Of bak kerstkoekjes. Upcycle iets uit je eigen huis waar je vanaf wilt. Of: lees mijn blogpost over géén cadeaus willen/geven.

Vlees eten. Zijn er uberhaupt nog mensen die vlees eten?! Begin goede voornemens voor 2020 te schrijven vriendin.

Boodschappen met tien kilo plastic erom kopen. Probeer het dit jaar eens zoveel mogelijk plasticvrij te doen. Dat betekent ook dat je niet naar de standaard supermarkt zult gaan, maar juist naar de groenteboer, Turkse winkel, de biologische winkel of de markt. Het is daar sowieso een stuk rustiger dan bij de reguliere supermarkten, dus dat is volgens mij een win-winsituatie.

Eten weggooien. Ik weet dat het moeilijk is om goed in te schatten hoeveel je moet koken voor zo’n kerstdiner. Tenminste, het lijkt mij een hele klus. Maar wat ik van het maken van een podcast over voedselverspilling wel heb geleerd, is dat voedselverspilling altijd voortkomt uit een angst voor schaarste. En zeg nou zelf: wanneer is het te weinig? Te weinig is het zelden. Je hoeft niet alles x 2 te maken omdat je bang bent dat ome Henk trek gaat krijgen. Is kerst alleen geslaagd als er veel gegeten is? Volgens mij niet.

Toch te veel gekookt? Overkomt de besten en is ook geen ramp. Vraag je gasten voor de zekerheid om een bakje mee te nemen voor eventuele restjes. Gebruik Tweede Kerstdag om alle resterende boodschappen op te gebruiken. Kook een soep van overgebleven groenten of gooi alles op een bakplaat met olijfolie, knoflook en verse kruiden in de oven. Heb je fruit over? Maak er een lekkere vegan crumble van of drink een dag lang smoothies. Van overgebleven brood maak je gemakkelijk wentelteefjes en zo kan ik nog wel even doorgaan. Eten weggooien hoeft eigenlijk nooit. Wees creatief!

Je kerstpakket weggooien. Ik weet het, kerstpakketten kunnen treurig uitpakken. Misschien zitten er dingen in die je niet kwijt kunt in je huis, die niet je smaak zijn, of die je niet wilt eten of drinken. Disappointed but not surprised, zullen we maar zeggen. Je kunt een ander blij maken met je kerstpakket, bijvoorbeeld door het te doneren aan de Voedselbank of aan een organisatie voor thuis-en daklozen.

Oh, en als je dan toch spullen gaat doneren: gebruik de dagen tussen kerst en oud&nieuw om je kasten eens goed uit te spitten. Misschien heb je nog wel kleren, warme jassen, schoenen, boeken en andere spullen die weg kunnen. Ga lekker opgeruimd het nieuwe jaar in!

Je hoeft dus eigenlijk helemaal niks, zie je? Ga niet mee in die kerststress van kopen kopen kopen. Je hebt géén nieuw servies nodig, en je hoeft ook niet per se nu nog naar die dure kapper die als enige nog plek heeft. Chill. Het is maar een feestje. Over een paar dagen is alles weer normaal.

Heb heel fijne dagen! Wees aardig voor elkaar. Ook voor ome Henk die misschien een beetje hangry is ;) x!